Vetten
Vet is een voedingsstof die per gram 9 kilocalorieën levert in tegenstelling tot koolhydraten en eiwitten, zij leveren 4 kilocalorieën per gram. Vet wordt in ons lichaam gebruikt als energiebron, verder is het belangrijk voor de vitamines A, D, E en K die alleen in vet oplosbaar zijn.
Bij een gezonde voeding voor volwassenen, komt tussen de 20 en 40% van de energie uit vet, dat is maximaal 80 gram vet per dag voor vrouwen en 100 gram vet per dag voor mannen. Personen die op hun gewicht moeten letten moeten voorzichtiger zijn met de vetinname.
In onze voeding komen verschillende soorten vetten voor, zoals:
– verzadigd vet;
– onverzadigd vet;
– transvet.
Vet in voedingsmiddelen bestaat altijd uit een combinatie van bovenstaande soorten. Om het risico op hart- en vaatziekten te verlagen is het van belang te kiezen voor voedingsmiddelen met zo min mogelijk verzadigd vet en geen of weinig transvet
LET OP! Het is niet de bedoeling om vet in uw voeding te vermijden. Men heeft met name vetten nodig voor de vetoplosbare vitaminen (A, D, E, K).
Verzadigd vet (V=Verkeerd)
Verzadigd vet verhoogt het cholesterol gehalte in het bloed, met name het slechte cholesterol namelijk het LDL-cholesterol hierdoor stijgt het risico op hart- en vaatziekten.Verzadigd vet komt veel voor in roomboter, gewone en sommige plantaardige margarines, vet vlees en vette vleeswaren, volvette kaas, volvette zuivelproducten, snacks, koek, gebak, etc. Sommige plantaardige producten bevatten ook verzadigd vet, bijvoorbeeld cacao(boter), kokos, kokosolie en palmolie. Wees daarom ook matig met vet, vooral met verzadigd vet.
Onverzadigd vet (O=Oké)
Onverzadigd vet verlaagt juist het cholesterolgehalte, vooral van het ”slechte” LDL-cholesterol. Onverzadigd vet verkleint de kans op hart- en vaatziekten. Het verlaagt het LDL-cholesterol en verhoogt het HDL-cholesterol.
Kies bij voorkeur onverzadigd vet. Onverzadigd vet komt vooral voor in alle soorten olie, dieethalvarine, dieetmargarine, een vloeibaar bak- en braadproduct, sladressing, noten, pitten, zaden, pindakaas, (vette) vis, etc.
Omega-3 vetzuren, zoals DHA en EPA, zijn onverzadigde vetten uit vis. Deze vetsoort verlaagt het de op hart- en vaatziekten en speelt een belangrijke rol bij de hersenontwikkeling en het gezichtsvermogen van ongeboren baby’s. aangeraden wordt om twee keer per week vis te eten, waarvan één keer een vette vis.
Transvet
Transvet is een onverzadigde vet met een andere vetsamenstelling. Transvet is nog slechter voor de gezondheid dan verzadigd vet. Het heeft een zeer ongustig effect op het LDL-cholesterolgehalte. Het verhoogt het LDL-cholesterol sterker en verlaagt het HDL-cholesterol (het goede cholesterol). Hierdoor neemt het risco op hart- en vaatziekten toe.
Transvetzuren komen zowel van nature voor in bepaalde voedingsmiddelen of worden toegevoegd. Het transvet in voedingsmiddelen ontstaat grotendeels doordat het toegevoegd wordt tijdens het productieproces in de fabriek.
In zuivel en vlees van herkauwers, ontstaat het transvet in hun maag onder invloed van darmbacteriën.
Gezondheidsproblemen
Door te veel vet en vooral te veel verkeerde vetten te eten, kunnen er gezondheidsproblemen ontstaan.
Verzadigd vet en transvet zijn slecht voor het cholesterolgehalte in het bloed en verhogen het risico op hart- en vaatziekten. Deze vetsoorten zorgen voor een stijging van het LDL-cholesterol. Zo kan de kans op afsluiting van de bloedvaten door bloedpropjes toenemen met een hartinfarct of herseninfarct als gevolg.
Vet eten leidt niet altijd tot overgewicht. Het gaat om evenwicht in de hoeveelheid energie die de dagelijkse voeding levert en wat er verbruikt wordt.
Toch wordt te veel vet eten gezien als een risicofactor voor het ontstaan van overgewicht. Veel vet in de voeding levert veel meer energie dan het lichaam nodig heeft en verbruikt wordt. Gevolgen van overgewicht zijn suikerziekte en te hoog cholesterol.
LET OP! Het soort vet is alleen goed voor het hart en de bloedvaten,
maar niet voor het lichaamsgewicht. Het soort vet levert dezelfde energie maar verschilt alleen in samenstelling.
Rol van de diëtist
De diëtist stelt een persoonlijk advies voor u op, waarmee u van alle voedingsstoffen voldoende binnenkrijgt. De diëtist geeft de hoeveelheden aan en welke voedingsmiddelen u het beste kunt gebruiken. Daarbij wordt er rekening gehouden met uw hulpvraag.